De plantentuin van Meise

Blad van Arum italicum

Blad van Arum italicum

De tocht gaat naar Meise (België), een botanische tuin van 92 ha. groot. Een parkachtig landschap ontrolt zich voor onze ogen en de wandeling met onze rondleider Luuk zal dan ook ruim drie uur duren.
Het meest opvallend zijn de enorme bomen die in hun natuurlijk vorm groeien zonder snoei. De Zelkova bijvoorbeeld heeft een prachtige piramidale vorm met takken bijna tot op de bodem. Als de takken niet gesnoeid worden dan buigen ze steeds meer door en zullen op enig moment de bodem raken. Deze takken kunnen wortels krijgen en zo een kring van nieuwe boompjes vormen rond de oorspronkelijke stam.

Onder de bomen, ideale omstandigheden, staan veel aronskelken zoals de Arum maculatum en de Arum italicum. Deze planten hebben een bijzondere bloeiwijze en bevruchting.
Je ziet als bloeiwijze alleen een bleekgroen blad, een schutblad. In dit blad zie je een donkerrode kale bloemkolf. Helemaal onder aan deze kolf zitten vrouwelijke en mannelijke bloemetjes. De onderste bloemetjes zijn vrouwelijk, zij worden het eerste rijp. Deze verspreiden een geur van rottend vlees waar vliegjes op afkomen. Ze glijden langs de gladde bleekgroene bladschede naar beneden en vallen in de bodem van de bloeiwijze. Daar is het een paar graden warmer dan buiten en de vliegjes worden als het ware opgesloten in de ronde vorm van het blad.
Na een warm nachtje waarin de vliegjes, die met stuifmeel beladen kunnen zijn, rondkruipen en zo de onderste vrouwelijke bloempjes bevruchten kunnen ze de volgende morgen de bloeiwijze verlaten. Na de bevruchting van de vrouwelijke bloemetjes wordt de wand van de bladschede ruw en begaanbaar en hangen de haartjes aan de bloeikolf die de vliegjes tegenhielden naar beneden. De mannelijke bloemetjes zijn ook rijp geworden en de vliegjes kruipen langs het stuifmeel naar buiten. Daarbij nemen ze stuifmeel mee naar de volgende plant. Het is een ingenieus systeem van de plant om ervoor te zorgen dat ze goed bevrucht worden.

In de loop van de zomer groeien de bessen aan de bloemkolf en kleuren rood. Dat is een mooi gezicht. De bladeren blijven ’s winters groen en daarmee is het een fraaie plant voor een plekje onder bomen en in een schaduwrijke border. Hij breidt zich uit door middel van wortelstokken.

Arum Titan. Foto: Fred Triep

Arum Titan. Foto: Fred Triep

Tijdens dit bezoek heb ik ook het enorm grote broertje van de aronskelk kunnen bewonderen. De reuzenaronskelk, de Titan Arum die alleen op Sumatra in Indonesië voorkomt, heeft net gebloeid. Deze bloeiwijze is wel 2 meter hoog en hij bloeit maar 72 uur.
Helaas was hij net uitgebloeid, maar ook met de restanten kreeg je een goed idee van de grootte van de totale bloeiwijze. Ieder jaar is het weer spannend of er een bloem ontstaat op de knol van deze indrukwekkende plant.

Gerdien Griffioen
Gerdien Griffioen Tuinadvies en Ontwerp