2015, het jaar van…

Op een wandeling verrast door een das, die onverstoorbaar de heuvel af komt waggelen.

Op een wandeling verrast door een das, die onverstoorbaar de heuvel af komt waggelen.

de das, Meles meles

Stichting Das&Boom en de Zoogdiervereniging hebben 2015 uitgeroepen tot het Jaar van de Das, om te vieren dat het goed gaat met de das. Na de dramatische achteruitgang in de vorige eeuw, toen er in de jaren ’80 nog maar 1200 exemplaren in Nederland waren, heeft het ecologische adviesbureau Das&Boom een intensieve campagne gevoerd. Dassen zijn o.a. uitgezet in Friesland. Er zijn dassentunnels aangelegd en er is veel energie gestopt in het, samen met landbouw- en natuurorganisaties, herinrichten van terreinen om te zorgen voor rustige gebieden zonder verkeer. En dat heeft resultaat gehad. Er komen nu naar schatting 5000-6000 dassen voor in Nederland.

Habitat

Je kunt ze vanaf half april, tijdens een avondwandeling in een landelijke omgeving met akkers en bosjes, tegenkomen: jonge dassen. Een dassenburcht is niet ver weg, want het zijn gewoontedieren die vaste routes afleggen, niet al te ver van hun burcht. Meestal worden dassen al in februari geboren en brengen ze de eerste maanden in de kraamburcht met hun moeder door. In de dassenburcht leven dassen soms in groepen van wel 20 exemplaren. Het is een hechte, grote familie, die leeft in een stelsel van holen met tientallen ingangen en lange gangen tussen de verschillende ‘kamers’.

In bijna alle provincies, met uitzondering van Zuid Holland en Zeeland, komen dassen voor. Dassen hebben een aaneengesloten terrein nodig om hun burchten te bouwen en om er zonder verstoring te lopen en te foerageren. Het grootste gevaar is dan ook dat de das slachtoffer wordt van het verkeer. Jaarlijks worden wel 1000 dassen dood of gewond gevonden langs de wegen.

Voedsel

Dassen zijn alleseters, maar eten voornamelijk regenwormen, slakken, bessen, insecten en graan. De das is een opportunist en past zich gemakkelijk aan het aanbod aan, dat per streek en seizoen varieert.

Bescherming

Dassen zijn door hun gedrag (weinig alert en sterk gebonden aan hun burchten en vaste looproutes) kwetsbaar voor verstoring en vervolging. Daarom hebben zij al in de jaren ’40 van de vorige eeuw een wettelijke bescherming gekregen en dat is nog altijd hard nodig.

Het gevaar ligt in erin dat, als hun moeder niet meer thuiskomt omdat ze overreden is, de jongen na een paar dagen zelf op pad gaan, gedreven door honger en dorst. Als ze niet door mensen gevonden worden zijn ze ten dode opgeschreven. Wanneer ze wel gevonden worden zijn ze meestal in een zeer slechte conditie: onderkoeld, uitgedroogd en zitten ze onder de parasieten.

Als het jong erg zwak is en nauwelijks reageert, dan is hij waarschijnlijk onderkoeld en uitgedroogd. Je kunt hem, nadat je de dierenambulance hebt gebeld, op temperatuur brengen door een kruik of een warmwaterzak. Voorkom dat hij te warm wordt, hij moet naar een koeler plekje kunnen kruipen.

Programma (www.das.zoogdiervanhetjaar.nl)

Er staan diverse activiteiten op het programma, met als belangrijkste een dassentelling en het verschijnen van een boek over de das. Daarnaast wordt er voorlichting gegeven over de das en wordt er gewerkt aan de organisatie van een symposium voor vrijwillige en professionele dassenonderzoekers en beleidsmakers. Voor de jeugd wordt er een lesbrief over de das gemaakt. Ook het promoten van de aanleg van méér dassentunnels, om het aantal verkeersslachtoffers nog verder terug te brengen, is een van de acties dit jaar.

En hopelijk heb je dit jaar hetzelfde geluk als ik een paar jaar geleden had in Frankrijk. Op een wandeling werd ik verrast door een das, die onverstoorbaar de heuvel af kwam waggelen.

Gerdien Griffioen

www.gerdiengriffioen-tuinadvies.nl